رقابت نرخ رسمی و بازار آزاد بالا گرفت؛

سبقت دلار از نرخ بودجه گروه اقتصادی- در اولین روز کاری رسمی سال 95 نرخ دلار دولتی 29 تومان گران‌تر از بودجه 95 شد و به سه هزار و 26 تومان رسید. روند صعودی نرخ ارز دولتی حاوی پیام تک‌نرخی شدن ارز در آینده نزدیک است که گویا دولت درصدد است با نزدیک شدن نرخ ارز رسمی و آزاد به سیاست تک‌نرخی شدن ارز دست یابد. در حالی که ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی پیش از آغاز سال جدید اعلام کرد که دولت قصد دارد در شش ماهه دوم سال 95 ارز را تک‌نرخی کند اما او این وعده را سال قبل هم داد. وعده‌ای که برای محقق نشدن آن بارها مورد پرسش از سوی کارشناسان اقتصادی قرار گرفت. تجربه تک‌نرخی کردن ارز در ابتدای دهه 80 از سوی مرحوم محسن نوربخش اجرایی شد و بنا به بررسی‌هایی که بعدها صورت گرفت بین 15 تا 20 درصد تورم ایجاد کرد. دو سال بعد از تثبیت ارز تک‌نرخی در سال 83 نرخ تورم به 4/10 درصد رسید. اتفاقی که در اقتصاد ایران به جهت رشد اقتصادی نزدیک به هشت درصد، ارز تک‌نرخی و تورم پایین بی‌سابقه بود. دولت یازدهم طی سه سال گذشته اهتمام ویژه‌ای بر کاهش نرخ تورم داشته است. بنابر اعلام بانک مرکزی میانگین نرخ تورم در سال 94 به 9/11 درصد رسیده اما نکته اینجاست که این اتفاق بدون تحقق رشد اقتصادی صورت گرفته است؛ اگرچه دولت بارها اعلام کرده که اقتصاد ایران گرفتار رکود است اما رکود هنوز دامن اقتصاد ایران را رها نکرده است. حتی برخی اقتصاددانان از جمله مهدی بهکیش، اقتصاددان معتقدند که نرخ رشد اقتصادی نیمه اول سال 94 منفی هم شده است. تورم یا ارز تک‌نرخی؟ کارشناسان اقتصادی به دولت هشدار می‌دهند، در شرایط رکودی کاهش بیش از حد نرخ تورم می‌تواند مشکل‌ساز باشد و رکود در بخش تولید و صنعت را تعمیق بدهد. برخی هم معتقدند رسیدن به رشد اقتصادی با کنترل تورم و کاهش آن ممکن نیست. با این حال ولی‌الله سیف اصرار دارد که چون بانک مرکزی حساسیت ویژه‌ای روی ثبات اقتصاد دارد، حفظ ثباتی که به سختی در اقتصاد ایجاد شده است باید ادامه یابد. شاید به همین دلیل با وجودی که سال گذشته، رییس کل بانک مرکزی نسبت به اجرای سیاست ارز تک‌نرخی وعده داد، در نهایت پایان سال این اتفاق نیفتاد. ولی‌الله سیف گفته بود زمانی بانک مرکزی سیاست ارز تک‌نرخی را اجرایی خواهد کرد که ثبات در فضای اقتصادی ایجاد شود اما آیا ثبات با کاهش تورم اتفاق خواهد افتاد؟ نکته دیگر سیاست حمایت از تولید و اشتغال است که طی دوسال گذشته با ارائه دو طرح خروج از رکود، در دستور کار دولت قرار گرفته است. بعد از اجرای طرح دوم خروج از رکود که با وام خودرو و افزایش وام مسکن همراه شد، هنوز اقتصاد از رکود خارج نشده، با این حال تورم روند کاهشی خود را ادامه می‌دهد. اتفاقی که کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند سیاست کاهش نرخ تورم درست مثل فنری است که ممکن است هرلحظه رها شود و قیمت‌ها روند انفجاری به خود بگیرد. کمااینکه ثبت رقم 905 هزار میلیارد تومان نقدینگی در اسفندماه این خطر را بیشتر کرده است. بانک مرکزی مجددا برای سال‌جاری وعده داده که نرخ ارز را تک‌نرخی خواهد کرد. اتفاقی که اگر قرار است بیفتد، شاید ابتدای امسال که نرخ تورم نسبت به پنج سال اخیر، به پایین‌ترین نرخ خود رسیده، بهترین زمان ممکن باشد.چه آنکه با ادامه کاهش بهای نفت، درآمدهای دولت کاهش خواهد یافت و در شرایطی که تحریم‌های بین‌المللی برداشته شده، صادرات می‌تواند کمک بزرگی برای اقتصاد ایران باشد البته به شرطی که نرخ ارز واقعی‌تر شود. دلار بانکی رکورد زد بانک مرکزی نرخ بانکی 39 ارز را برای روز شنبه اعلام کرد که براین اساس نرخ بانکی 29 ارز نسبت به روز چهارشنبه یازدهم فروردین‌ماه افزایش و قیمت پنج واحد پولی کاهش یافته است. نرخ پنج ارز نیز تغییری نکرد و بهای دلار با پنج ریال افزایش به رکورد 30 هزار و 265 ریال رسید. قیمت پوند انگلیس روز گذشته با 438 ریال افت 43070 ریال و یورو با 308 ریال افزایش 34486 ریال تعیین شد. دیروز فرانک سوییس 31589 ریال، کرون سوئد 3721 ریال،کرون نروژ 3634 ریال، کرون دانمارک 4628 ریال، روپیه هند 457 ریال، درهم امارات متحده عربی 8240 ریال، دینار کویت 100265 ریال، یکصد روپیه پاکستان 28900 ریال، یکصد ین ژاپن 27106 ریال، دلار هنگ‌کنگ 3903 ریال، ریال عمان 78580 ریال، دلار کانادا 23264 ریال، راند آفریقای‌جنوبی 2059 ریال، لیر ترکیه 10727 ریال، روبل روسیه 449 ریال و ریال قطر 8314 ریال قیمت خورد. براساس این گزارش، همچنین نرخ یکصد دینارعراق 2736 ریال، لیر سوریه 161 ریال، دلار استرالیا 23248 ریال، ریال سعودی 8071 ریال، دینار بحرین 80290 ریال، دلار سنگاپور 22109 ریال، 10 روپیه سریلانکا 2070 ریال، یکصد روپیه نپال 28564 ریال، یکصد درام ارمنستان 6289 ریال، دینار لیبی 22586 ریال، یوآن چین 4669 ریال، یکصد بات تایلند 86053 ریال، رینگیت مالزی 7778 ریال، یک هزار وون کره‌جنوبی 26375 ریال، یکصد تنگه قزاقستان 8838 ریال، افغانی افغانستان 441 ریال، منات آذربایجان 19933 ریال، یک‌هزار روبل بلاروس 1510 ریال، سامانی تاجیکستان 3846 ریال و بولیوار جدید ونزوئلا 4767 ریال تعیین شد.